1. Wat is appreciative inquiry?
Appreciative Inquiry (waarderend onderzoek) is een benadering binnen de organisatieontwikkeling en verandermanagement die zich richt op het identificeren en versterken van de positieve aspecten en sterke punten van een organisatie, team of individu. In plaats van te focussen op problemen en tekortkomingen, richt Appreciative Inquiry zich op het onderzoeken en begrijpen van wat goed werkt, wat succesvolle resultaten oplevert en wat positieve ervaringen en momenten zijn.
De kerngedachte achter Appreciative Inquiry is dat organisaties en mensen effectiever en succesvoller kunnen zijn door zich te concentreren op hun successen, mogelijkheden en wat ze willen bereiken in plaats van zich te laten leiden door problemen en beperkingen. Het gaat erom een positieve mindset te cultiveren en te geloven dat het bouwen op sterke punten en successen leidt tot duurzame groei en ontwikkeling.
De aanpak van Appreciative Inquiry omvat meestal vier stappen:
- Ontdekken: In deze fase wordt de focus gelegd op het verzamelen van verhalen en voorbeelden van positieve ervaringen, succesvolle prestaties en momenten van trots binnen de organisatie of het team.
- Dromen: Hier wordt de nadruk gelegd op het creëren van een gezamenlijke visie van de gewenste toekomst, gebaseerd op de ontdekte sterke punten en successen. Mensen worden uitgenodigd om hun ideale toekomst te visualiseren.
- Ontwerpen: In deze fase wordt een actieplan ontworpen om de visie te realiseren en de gewenste toekomst te bereiken. Dit plan bouwt voort op de sterke punten en mogelijkheden die in eerdere stappen zijn geïdentificeerd.
- Realiseren: De laatste stap omvat het implementeren van het actieplan en het nemen van concrete stappen om de gewenste veranderingen te realiseren, waarbij er voortdurende aandacht is voor het waarderen van successen en positieve vooruitgang.
Appreciative Inquiry wordt vaak gebruikt in organisaties om positieve veranderingen te bevorderen, teambuilding te stimuleren, de samenwerking te verbeteren en het veranderingsproces te ondersteunen. Het wordt gezien als een krachtige benadering om een positieve bedrijfscultuur te bevorderen en de betrokkenheid en motivatie van medewerkers te vergroten.
2. De visie van appreciative inquiry
De visie van Appreciative Inquiry is gebaseerd op de overtuiging dat organisaties en individuen succesvoller en veerkrachtiger kunnen zijn door te bouwen op hun sterke punten en successen. Het gaat ervan uit dat positieve verandering en groei ontstaan wanneer de focus wordt verlegd van problemen naar mogelijkheden, van tekortkomingen naar successen en van wat er misgaat naar wat er goed gaat.
De belangrijkste elementen van de visie van Appreciative Inquiry zijn:
- Waarderende benadering: In plaats van te zoeken naar problemen en tekortkomingen, waardeert Appreciative Inquiry wat er al goed gaat. Het legt de nadruk op het ontdekken en begrijpen van wat goed werkt, welke successen zijn behaald en welke positieve momenten zijn ervaren.
- Positieve energie: Appreciative Inquiry gelooft dat positieve energie en motivatie ontstaan wanneer mensen zich richten op wat mogelijk is en wat ze willen bereiken. Het stimuleert een positieve mindset en optimisme.
- Sociale constructie van de werkelijkheid: Appreciative Inquiry erkent dat de werkelijkheid niet objectief is, maar dat deze wordt beïnvloed door de manier waarop mensen de wereld interpreteren en betekenis geven. Het benadrukt dat positieve verhalen en constructieve betekenissen bijdragen aan het creëren van een positieve werkelijkheid.
- Co-creatie: De visie van Appreciative Inquiry omvat het idee dat succesvolle verandering en groei ontstaan door samenwerking en participatie van alle betrokkenen. Het is een gezamenlijk proces waarbij alle stakeholders een actieve rol spelen bij het vormgeven van de gewenste toekomst.
- Duurzame groei: Door te bouwen op sterke punten en successen, streeft Appreciative Inquiry naar duurzame groei en ontwikkeling. Het gelooft dat wanneer organisaties en individuen worden geleid door hun sterke punten, ze veerkrachtiger zijn en beter in staat zijn om uitdagingen het hoofd te bieden.
- Positieve organisatiecultuur: Appreciative Inquiry streeft naar het creëren van een positieve organisatiecultuur waarin medewerkers worden gewaardeerd, betrokkenheid wordt gestimuleerd en het potentieel van mensen wordt benut.
De visie van Appreciative Inquiry inspireert en motiveert organisaties en individuen om te floreren door te focussen op hun positieve krachten en mogelijkheden. Het biedt een constructieve en optimistische benadering om verandering te bewerkstelligen en te streven naar een bloeiende toekomst.
3. Hoe werkt appreciative inquiry
Appreciative Inquiry (AI) werkt op een collaboratieve en participatieve manier, waarbij alle betrokkenen actief deelnemen aan het proces van verandering en groei. Het volgt een gestructureerde aanpak met vier fases, bekend als de “4-D cyclus,” die het proces begeleiden en zorgen voor een positieve en constructieve focus. Hier is een overzicht van hoe Appreciative Inquiry werkt:
- Ontdekken (Discover): In deze fase worden verhalen en ervaringen verzameld die positieve momenten, successen en sterke punten binnen de organisatie, team of individu belichten. Door middel van interviews, gesprekken of andere participatieve methoden, worden positieve verhalen en voorbeelden uit het verleden en heden verkend. De focus ligt op wat er goed gaat en wat heeft bijgedragen aan succesvolle resultaten.
- Dromen (Dream): Na het ontdekken van positieve elementen, worden de betrokkenen uitgenodigd om een gezamenlijke visie te creëren van de gewenste toekomst. In deze fase worden de dromen en idealen van de organisatie, team of individu onderzocht. De focus ligt op het verbeelden van wat mogelijk is, het formuleren van ambitieuze doelen en het identificeren van gewenste veranderingen.
- Ontwerpen (Design): In deze fase wordt een actieplan ontworpen om de visie te realiseren en de gewenste toekomst te bereiken. Het actieplan bouwt voort op de ontdekte sterke punten en de dromen voor de toekomst. Alle betrokkenen worden uitgenodigd om bij te dragen aan het ontwerp van het plan en hun ideeën en inzichten te delen. Het doel is om een realistisch en haalbaar plan te creëren dat gebaseerd is op collectieve kennis en expertise.
- Realiseren (Deliver): In de laatste fase wordt het actieplan geïmplementeerd en worden de stappen gezet om de gewenste veranderingen te realiseren. Tijdens deze fase worden successen en vooruitgang gevierd en wordt voortdurend geleerd van de ervaringen. De betrokkenen worden aangemoedigd om continu te reflecteren, aanpassingen te doen en te blijven bouwen op positieve momenten en resultaten.
Belangrijk om op te merken is dat Appreciative Inquiry een cyclisch proces is, wat betekent dat het een voortdurende beweging is waarbij elke cyclus leidt tot nieuwe ontdekkingen en inzichten. De nadruk ligt altijd op het behouden van de positieve focus, betrokkenheid van alle stakeholders en het stimuleren van een constructieve cultuur die gericht is op groei, ontwikkeling en duurzame verandering.
4. Vanuit welke stroming is appreciative inquiry ontstaan?
Appreciative Inquiry is ontstaan vanuit de stroming van de positieve psychologie en de sociale constructivistische benadering. Het werd voor het eerst ontwikkeld in de jaren 1980 door David Cooperrider, een organisatiepsycholoog, en zijn collega Suresh Srivastva aan de Case Western Reserve University.
De positieve psychologie is een tak binnen de psychologie die zich richt op het bestuderen van positieve menselijke eigenschappen, ervaringen en gedragingen, en het bevorderen van welzijn en floreren. In plaats van zich voornamelijk te concentreren op het corrigeren van problemen en tekortkomingen, legt de positieve psychologie de nadruk op het identificeren en versterken van sterke punten en positieve aspecten van individuen en groepen.
De sociale constructivistische benadering benadrukt dat onze werkelijkheid wordt gevormd door onze percepties en interpretaties van de wereld om ons heen. Het stelt dat mensen een actieve rol spelen bij het construeren van betekenis en dat onze interacties met anderen onze gezamenlijke realiteit beïnvloeden.
Appreciative Inquiry combineert elementen van deze twee stromingen door zich te richten op het ontdekken en versterken van de positieve aspecten van individuen, teams en organisaties, en door een constructieve en collaboratieve benadering te gebruiken om verandering te bewerkstelligen. Het gelooft dat door te bouwen op wat goed werkt, wat succesvol is geweest en wat gewenst is in de toekomst, organisaties en individuen in staat zijn om duurzame groei en ontwikkeling te realiseren.
5. Tools voor appreciative inquiry
Bij Appreciative Inquiry worden verschillende tools en methoden gebruikt om de positieve en constructieve focus te bevorderen en het proces van ontdekken, dromen, ontwerpen en realiseren te ondersteunen. Hier zijn enkele veelgebruikte tools voor Appreciative Inquiry:
- Interviewgids: Een gestructureerde gids met vragen om positieve verhalen en ervaringen te verzamelen van individuen of groepen. Deze vragen richten zich op momenten van trots, successen, hoogtepunten en positieve ervaringen binnen de organisatie of het team.
- Waarderend interviewen: Een interviewtechniek waarbij de interviewer zich richt op het stellen van open vragen die leiden tot diepgaande en positieve antwoorden. Hierdoor worden de positieve aspecten en successen belicht.
- Positieve heroriëntatie: Een oefening waarbij individuen worden uitgenodigd om te reflecteren op positieve ervaringen en hoe ze deze kunnen toepassen om uitdagingen in de toekomst aan te gaan.
- World Café: Een gestructureerde en informele groepsbijeenkomst waarin deelnemers in kleine groepen roteren tussen verschillende tafels om openhartige gesprekken te voeren over specifieke onderwerpen. Het stimuleert het delen van ervaringen en ideeën.
- Force Field Analysis: Een tool om de krachten die verandering bevorderen (driving forces) en de krachten die verandering tegenhouden (restraining forces) in kaart te brengen. Het helpt om inzicht te krijgen in de dynamiek van verandering.
- Storytelling: Het delen van verhalen en anekdotes over positieve ervaringen, successen en prestaties binnen de organisatie of het team. Dit versterkt het gemeenschapsgevoel en de verbinding tussen deelnemers.
- World of “What If”: Een oefening waarbij deelnemers worden aangemoedigd om zich een toekomst voor te stellen waarin alles mogelijk is en er geen beperkingen zijn. Dit stimuleert creatief denken en het formuleren van ambitieuze doelen.
- Ontwerpsessies: Gezamenlijke sessies waarbij deelnemers samenwerken om actieplannen te ontwikkelen en concrete stappen te bepalen om de gewenste toekomst te realiseren.
- Appreciative Inquiry Summit: Een intensieve en participatieve tweedaagse bijeenkomst waarbij alle belanghebbenden samenkomen om waarderende interviews te houden, collectief te dromen en actieplannen te ontwerpen.
Het gebruik van deze tools helpt bij het bevorderen van een positieve en constructieve dialoog en ondersteunt de ontwikkeling van een gezamenlijke visie en actieplan voor positieve verandering. Door deze tools effectief in te zetten, kunnen organisaties en teams hun sterke punten benutten en een florerende toekomst tegemoet gaan.
6. Termen die een rol spelen bij appreciative inquiry
- Actieplannen: Concrete stappen en doelen ontworpen om positieve veranderingen te realiseren.
- Co-creatie: Het gezamenlijk ontwikkelen en vormgeven van ideeën, visies en oplossingen.
- Dromen: Het verbeelden en formuleren van een gewenste toekomstige situatie of resultaat.
- Empowerment: Het versterken van individuen of groepen om hun eigen krachten en capaciteiten te ontdekken en te benutten.
- Gemeenschapsgevoel: Het creëren van een gevoel van verbondenheid en samenwerking binnen een groep of gemeenschap.
- Interviewgids: Een gestructureerde set van vragen om positieve verhalen en ervaringen te verzamelen.
- Imaginatie: Het stimuleren van creatief denken en het verkennen van mogelijkheden.
- Leiderschapsontwikkeling: Het ondersteunen van leiders bij het ontdekken en versterken van hun leiderschapskwaliteiten.
- Organisatieverandering: Het begeleiden van organisaties bij het implementeren van positieve en duurzame veranderingen.
- Participatieve aanpak: Het betrekken van alle belanghebbenden bij het besluitvormingsproces.
- Persoonlijke ontwikkeling: Het bevorderen van individuele groei, zelfontdekking en zelfbewustzijn.
- Positieve energie: De motivatie en drive die voortkomen uit het richten op positieve aspecten en successen.
- Positieve psychologie: Een tak van de psychologie die zich richt op het bestuderen van positieve menselijke eigenschappen en ervaringen.
- Reflectie: Het terugkijken en nadenken over positieve ervaringen en leermomenten.
- Samenwerkend leren: Het gezamenlijk ontwikkelen en delen van kennis en inzichten.
- Sociale constructie: Het idee dat onze werkelijkheid wordt gevormd door onze percepties en interacties met anderen.
- Storytelling: Het delen van positieve verhalen en ervaringen om een gemeenschappelijke identiteit te creëren.
- Succesverhalen: Verhalen en voorbeelden van succesvolle prestaties en resultaten.
- Verbindende gesprekken: Gesprekken die gericht zijn op het opbouwen van relaties en verbinding tussen mensen.
- Waarderend onderzoek: Het systematisch onderzoeken en waarderen van positieve aspecten en mogelijkheden.
7. In welke situaties kan appreciative inquiry worden ingezet?
Appreciative Inquiry kan in verschillende situaties worden ingezet om positieve verandering en groei te bevorderen. Hier zijn enkele voorbeelden, op alfabetische volgorde, met korte definities:
- Bedrijfsontwikkeling: Om organisaties te helpen hun sterke punten te identificeren en te benutten om hun prestaties te verbeteren en een positieve bedrijfscultuur te bevorderen.
- Teamontwikkeling: Om de samenwerking en effectiviteit binnen teams te verbeteren door te focussen op hun succesverhalen en hoe ze optimaal kunnen samenwerken.
- Community building (gemeenschapsopbouw): Om gemeenschappen te versterken door positieve verhalen en ervaringen te delen en gezamenlijk actieplannen te ontwikkelen.
- Leiderschapsontwikkeling: Om leiders te ondersteunen bij het benutten van hun sterke punten en het creëren van een positieve en inspirerende visie voor hun teams.
- Organisatieverandering: Om organisaties te begeleiden bij het implementeren van veranderingen op een positieve en participatieve manier.
- Onderwijs: Om leraren en studenten te helpen bij het identificeren en bevorderen van hun sterke punten en het ontwikkelen van een positieve leeromgeving.
- Persoonlijke ontwikkeling: Om individuen te ondersteunen bij het ontdekken van hun sterke punten en passies, en hoe ze deze kunnen inzetten voor hun persoonlijke groei en succes.
- Projectmanagement: Om teams te helpen bij het formuleren van een gezamenlijke visie voor een project en het ontwikkelen van een plan voor succes.
- Strategische planning: Om organisaties te begeleiden bij het ontwikkelen van een toekomstgerichte visie en strategieën gebaseerd op hun sterke punten.
- Teamcoaching: Om teams te ondersteunen bij het verbeteren van hun samenwerking en prestaties door te bouwen op hun positieve ervaringen.
Appreciative Inquiry kan worden toegepast in verschillende contexten, zowel binnen organisaties als in gemeenschappen en individuele ontwikkeling. Het doel is altijd om de positieve energie en potentieel van mensen en groepen te benutten om positieve veranderingen te realiseren.
8. Voorbeeld coachgesprek van appreciative inquiry
Coach: Goedemiddag! Ik ben blij dat je vandaag hier bent voor onze Appreciative Inquiry-coachingsessie. Laten we beginnen met het verkennen van enkele positieve ervaringen en momenten die je hebt gehad in je werk.
Coachee: Goedemiddag! Dank je wel, ik waardeer het om hier te zijn. Nou, een positieve ervaring die me meteen te binnen schiet, is toen ik het team leidde bij het laatste project. We hebben goed samengewerkt, waren efficiënt en behaalden het projectresultaat binnen de gestelde deadline.
Coach: Dat klinkt geweldig! Laten we ons daarop concentreren. Wat denk je dat heeft bijgedragen aan het succes van dat project? Welke sterke punten en vaardigheden kwamen naar voren tijdens de samenwerking?
Coachee: Ik denk dat open communicatie en teamwerk essentieel waren. We waren allemaal duidelijk over onze rollen en verantwoordelijkheden en luisterden naar elkaars ideeën. Ook hadden we een sterke focus op het behalen van het gemeenschappelijke doel en dat motiveerde ons allemaal.
Coach: Prachtig! Het lijkt erop dat open communicatie en gedeelde betrokkenheid belangrijke succesfactoren waren. Hoe kunnen we deze positieve aspecten uitbreiden naar andere aspecten van je werk of andere projecten?
Coachee: Misschien kunnen we een vergelijkbare aanpak gebruiken voor toekomstige projecten. Ik kan ook proberen de teamleden aan te moedigen om hun ideeën en inzichten te delen, en de nadruk leggen op het gemeenschappelijke doel dat we willen bereiken.
Coach: Dat klinkt als een goed plan. Laten we nu eens nadenken over een specifieke uitdaging waar je momenteel mee te maken hebt. Hoe zouden we de positieve ervaringen en successen die we hebben besproken kunnen toepassen om deze uitdaging aan te pakken?
Coachee: Nou, ik heb momenteel wat moeite met een nieuw teamlid dat pas is toegetreden tot het project. Misschien kan ik hem meer betrekken bij de besluitvorming en hem laten zien hoe we als team werken.
Coach: Dat is een geweldig idee! Door het nieuwe teamlid te betrekken en hem te laten zien hoe jullie als team samenwerken, kan hij zich meer verbonden voelen met het project en beter begrijpen hoe hij kan bijdragen. Wat zijn enkele eerste stappen die je kunt nemen om dit te bereiken?
Coachee: Ik kan hem uitnodigen voor een teamvergadering en hem voorstellen aan de andere teamleden. Ook kan ik tijd nemen om te luisteren naar zijn ideeën en suggesties voor het project.
Coach: Dat klinkt als een goed begin! Het betrekken van het nieuwe teamlid en openstaan voor zijn inbreng zal waarschijnlijk een positieve impact hebben op het team en het project. Vergeet niet om te blijven bouwen op de positieve aspecten die we hebben ontdekt, zoals open communicatie en gemeenschappelijke doelen.
Coachee: Ik zal het zeker in gedachten houden. Bedankt voor je begeleiding en het helpen benutten van de positieve kanten van mijn ervaringen. Ik voel me nu veel optimistischer over het omgaan met de uitdagingen.
Coach: Graag gedaan! Ik ben blij dat je je positiever voelt. Onthoud dat je sterke punten en successen een waardevolle bron zijn om te putten uit moeilijke situaties. Als je nog meer ondersteuning nodig hebt, ben ik hier om je te helpen. We zien elkaar binnenkort weer voor een follow-up.
Coachee: Dank je wel! Ik kijk uit naar de volgende sessie. Tot snel! vertrekt met een glimlach en vernieuwde energie